Bernardo
Penabade
Durante
catro intensas xornadas estivemos en Euskadi como integrantes dunha
expedición escolar galega que participaba nun encontro
poético-musical de improvisación. Tratábase de facer convivio
apoiándonos na música como privilexiado vehículo de comunicación,
o que non nos resultou nada difícil. Só vinte minutos despois de se
coñeceren, mozas e mozos da nosa expedición e do instituto
anfitrión -o de
Igorre, no Vale de Arratia- xa estaban
interactuando: cantaban dun lado, cantaban do outro... e todo o
conxunto batía palmas seguindo o mesmo compás. Vendo aquel
panorama, era moi reconfortante estar alí.
Xusto
no comezo das actividades, decatámonos de que do lado galego tíñamos
un privilexio. Entre nós estaban os
Vintenbaio, unha
agrupación musical formada por alumnos e alumnas do
InstitutoMaximino Romero de Lema. A maneira en que animaban o encontro era
impresionante: o mesmo tocaban unha peza instrumental -con gaita,
acordeón, percusións e pandeiretas- que lle botaban unha cantada e
incluso se atrevían tamén coa danza tradicional. Unha delicia.
En
plena actuación, os nosos ollos repararon nun dos integrantes, un
rapaz de dezaseis ou dezasete anos, que era o modelo de versatilidade
porque cantaba e tocaba o acordeón ou a pandeireta,
segundo fixese falta. Cando o vimos tamén danzar, puxémolo no punto
de mira para falarmos demoradamente con el.
 |
| Xandro Calvo Rojo acompañado por María Pilar Rodríguez Villar, a presidenta da Irmandade de Centros Galegos en Euskadi. Durante a recepción que a Casa de Galicia de Ondárroa brindou á expedición regueifeira ambos tiveron ocasión de poñer en común os seus respectivos vínculos coas terras de Guitiriz. |
Abordámolo
o domingo pola mañá. Mentres un autobús dos Fondo da Ponte do
Porto -tamén familia de músicos- nos levaba de Areatza a Ondárroa,
aproveitamos o tempo para conversar con Xandro Calvo Rojo (Baio,
2000), en presenza da Masa Coral Modelo Burela, que quería facer o
seguimento dunha entrevista desde a fase da conversa á da
publicación nun medio escrito.
“E
tu de quen vés sendo?” -pregúntolle. E a resposta non se fai
esperar: “Sonche fillo dunha perruqueira de Baio Pequeno, case
porta con porta coa casa de Henrique Labarta Posse”. Entón
sigo tirando do fío: “Teu pai tamén é desa zona?”. E
teño resposta rápida e ben simpática: “Non; el é dos
Vilares, en Guitiriz. Foi exercer a veterinaria a Baio e un día foi
cortar o cabelo e acabou saíndo coa permanente”.
Mentres
a conversa avanza, os radiofonistas de Proxecto Neo non queren perder
o mínino pormenor e é normal que así o fagan, porque están diante
dun verdadeiro paradigma da mocidade en marcha do século XXI.
Á
vista de como se expresa, é evidente que as vivencias escolares de
Xandro foron moi positivas. Vese nel unha esponxa para recoller e
gardar o mellor. “Teño moi bos recordos de Preescolar na Casa.
Fíxate: cinco dos nenos e nenas que compartimos aquela escola aínda
continuamos xuntos e xuntos estamos hoxe
nesta viaxe educativa. Aquela foi a base da nosa convivencia.
Encántame recordala a través das moitas fotos que nos fixo miña
nai”.
-E
que nos dis do Labarta Pose?
Nese
momento, o Xandro respira fondo, pensa... e rapidamente verbaliza
aquilo que xa se lle lía na expresión facial: “
Tamén alí fun
moi afortunado”. Faise o silencio. Mais o noso interlocutor
tamén sabe ler nos nosos ollos e dáse conta de que queremos casos
concretos. Entón fálanos da súa primeira experiencia teatral,
baixo a dirección da profesora
Sinda Cundíns Caamaño que lle deu
“
en 2º, 5º e 6º”.
Mentres
o autobús avanza entre montañas direccionadas para o mar, nós
tamén progresamos na conversa e falamos do Instituto Maximino Romero
de Lema. Un punto e seguido. “Estou contento co que aprendemos
dos libros, mais o fundamental é que nos estamos educando nunha
extraordinaria escola de valores. Recibimos visitas. Viaxamos.
Estamos en permanente contacto co mundo”.
Loxicamente,
podíamos deixalo así, porque sería unha fermosa maneira de acabar.
Mais, se falamos de visitas e de contacto co mundo, estamos entrando
no extraescolar, a realidade á que chegamos fortalecidos desde a
escola. A fermosa navegación que lle dá sentido á formación
teórica. Na medida en que nos adentramos na combinación do escolar
co extraescolar, constatamos que o Xandro é un auténtico experto no
aproveitamento dos tempos libres. Das súas palabras despréndese que
é capaz de asimilar o mellor das múltiples escolas da vida en que
participa. Na
Asociación Músico-Cultural Pepe Valiña aprende piano coa profesora
Tatiana Pakrátova e participa na coral
Xan Mella. E con
Jacinto Paredes dálle ao acordeón.
Como
se o tivésemos programado, no reprodutor musical do autobús comeza
a soar a canción das Matriarcas. Xandro coñécea e a voz de Guadi
aínda lle dá máis azos para falar de como se organiza para
afrontar as xornadas dos venres. Ademais de ser o día do acordeón,
tamén é o día do Inglés (para conseguir o título do nivel C1),
de cantar no coro e de botarlle un ollo ao Luar, en familia.
-E
os sábados?
Os
sábados toca continuar coa vivencia en positivo dos tempos libres.
As mañás son para o grupo de música e danza tradicionais na
Asociación Cultural Adro, con
David Canto (en conxunto),
Miguel Abad (en
baile) e
Álex Insua (en pandeireta). As tardes son para dar unha
volta coas amizades e á noite aínda lle restan folgos para
practicar o teatro na
Asociación Badius. Canta riqueza e que fermoso
escoitalo de viva voz!
Cando
ao autobús aínda lle falta a carreiriña dun can para chegar ao
porto de
Ondárroa, nós poñémoslle remate á conversa. Mentres
Xandro camiña polo corredor para incorporarse ao seu grupo, nós
sentimos admiración. Toda a Masa Coral Modelo Burela era partícipe
dunha intensa sesión didáctica de tres cuartos de hora. Todo iso
antes de chegarmos ao porto pesqueiro das anchoas. Todo iso antes de
sermos recibidos cos brazos abertos na confraría vella.
Unha
auténtica fartura, xa antes de comer. Unha xornada completa en só
corenta e cinco minutos. Así foi a nosa conversa con Xandro Calvo
Rojo, o paradigma da mocidade galega en marcha.
